Woedend was ik omdat ik niet naar de moskee mocht. 

Ik wilde toegang tot de tempelberg van Jeruzalem maar werd met een armbeweging tegengehouden.

Door een wirwar van straatjes, bij een andere toegangsweg naar de grote moskeeën, diezelfde armbeweging.

Beneden, bij de Klaagmuur, mocht ik wel zijn. 

Een soldaat, zijn wapen over de schouder, reinigde zich om deel te nemen aan het gebed. Ik volgde de man met mijn ogen, zag hem biddend buigen met zijn handen tegen de eeuwenoude stenen, zag zijn wapen los schieten van zijn schouder en slaan tegen de muur. Staal op steen, een geluid als een schot.

De klap wekte een duif die zat te soezen in een van de spleten tussen de stenen. Hij klapwiekte over de soldaat, en sloeg zich met zijn vleugels omhoog tot hij boven de muur verdween naar de Islamitische tempelberg, de Haram al-Sharif.

Overal zag ik nu duiven en daarboven cirkelden de zwaluwen - en dan rijgen de woorden zich als vanzelf aaneen tot gedroomde verhalen: ik zag de eerste duif die over de Muur verdween terugkeren, een takje in de snavel.

Het zien van dat kleine takje stilde de woede. Ik nam mijn camera en begon de vogels te fotograferen, de een na de ander, mompelend in mijzelf dat dit beelden zijn waar ik later toch niks mee zou kunnen.

Dit verhaaltje schreef ik over mijn bezoek aan Jeruzalem voorjaar 2023.

En toen werd het zeven oktober.

Jonge festivalgangers zien zwevende zwarte stippen verschijnen aan de ochtendhemel, hun vrolijke nieuwsgierigheid slaat om in verbijstering en op datzelfde moment wordt de kibboets waar ik ooit gastvrij werd ontvangen onder de voet gelopen en kinderen en vrouwen en mannen en dieren sterven in een furie van geweld. 

En als de vliegtuigen en raketten opstijgen voor een ongekende wraakoefening denk ik weer aan de vogels boven Jeruzalem, aan het takje wat de duif meenam uit het domein van de Islam.

Ik zoek de zinloze foto’s op van duiven en zwaluwen die ik toen maakte, zet ze om in analoge zwart-wit foto’s en plaats er teksten bij die hier ooit ontstonden. Engelstalig opdat mijn volgers op social media begrijpen waar ze naar kijken. 

I am gripped by fear and trembling. I am overcome with horror. 

I wish I had wings like a dove, I would fly away and find rest (Psalm 55)

De foto’s vinden een plaats in een zwart doosje. De binnenkant schilder ik bloedrood. Rituelen kunnen helpen een weg te vinden door het duister.

© Sjaak Verboom, december 2023