AUTONOOM | Thin Places

The term Thin Place comes from the Celtic Spirituality in western Europe - particularly Ireland - and refers to a place where the veil between this world the "other world" or the "eternal world" is thin.

ThinPlaces_#01

ThinPlaces_#02

ThinPlaces_#03

ThinPlaces_#01zwwt

ThinPlaces_#04

Mijn statief staat onwrikbaar op de rode, stenige woestijngrond, en juist als ik de camera heb ingesteld om de eerste foto te maken, hoor ik een stem achter mij. 

Op het rotsige pad staat een man met een soort herderstaf. Naast hem een klein zwart hondje. Hij wijst naar de steen waarin ik mijn fotoconstructie heb geplaatst. 

‘Mi madre,’ zegt hij en hij houdt zijn rechterhand tachtig, negentig centimeter van de grond. 

‘Mi madre.’ 

Hij wijst naar de steen met het grote gat. Hij spreekt geen Engels, geen Frans, we kunnen elkaar niet verstaan, maar ik begrijp wel ongeveer wat hij zegt.

Toen zijn madre klein was, een niña nog, toen lag die steen ook al in dit woestijnlandschap. Ik denk dat hij wil zeggen dat zij zich als kind verstopte in het gat in de rots. Hij pakt zijn stok met twee handen beet en schrijft in het zand: vijfennegentig. Zijn moeder is nu vijfennegentig jaar oud. 

Hij groet mij en vervolgt zijn weg. Zijn staf laat een spoor van putjes achter in het pad. 

Ik ben vergeten zijn naam te vragen. 


Ik kijk nu met andere ogen naar de puntige rots met het gat. Voor deze man is die steen meer dan geologie. Het is een herinnering. Een levende herinnering. Zijn verhaal bezielt deze dode plek. 


Toen de aartsvader Jacob wakker werd op de eerste plaats waar hij als vluchteling onder de sterren had overnacht, zette hij de steen die als hoofdkussen had gediend rechtop. Hij zei bij zichzelf: ‘Wat een ontzagwekkende plaats is dit. Dit moet de poort van de hemel zijn.’ Die nacht had hij gedroomd dat de hemel zich opende. Hij wijdde de plek door olie over de steen uit te gieten. 


Het voelt wat vreemd dat de God van hemel en aarde op sommige geografische plaatsen meer aanwezig zou zijn dan op andere. Vreemd en ongrijpbaar. 

De Engelse taal kent een term voor dit soort plaatsen: Thin Places. Plaatsen waar hemel en aarde elkaar bijna raken. 

In het Westen is de rationele benadering van de werkelijkheid zeer dominant geworden. Meten is weten. Daar is gelukkig geen spelt tussen te krijgen. Maar een verhaal als van de onbekende Spanjaard met zijn staf maakt duidelijk dat er ook nog een ander soort weten is. 

Als een geoloog de steen zou onderzoeken dan komt hij het kleine meisje, de niña, niet tegen. Haar aanwezigheid is niet te meten. 

En toch was zij daar. En is zij in zekere zin nog altijd daar. 


Voor de fotoserie Thin Places plaats ik steeds een ronde foto in het landschap in een poging om het landschap daardoor ‘open’ te maken. Zodat er een soort onverwacht doorkijkje ontstaat. De rots, struik, boom of bergwand bestaat in zichzelf maar er is op die plek ook nog wat anders. Of in die plek. 

Ik heb de plekken die op deze foto’s staan niet uitgezocht. Ze dienden zich aan. 

In het geval van de Spanjaard met zijn staf stuitte ik onverwacht op een verhaal of aanwezigheid waarmee die plaats is geladen. Ik ga ervan uit dat elke plek die op een van mijn foto’s is terecht gekomen voor iemand een verhaal kan worden. 


Misschien kan fotografie die onzichtbare draden tussen heden en verleden, aarde en hemel, materie en geest soms een beetje zichtbaar maken.

Draden vluchtig als nevel, als wolken met gezichten en jacobsladders die verdwijnen als je ze zou willen vastpakken.

Misschien kan de Westerse mens weer een ontvankelijkheid ontwikkelen om oog te krijgen voor de lijnen waardoor hij zijn eigen levensverhaal nieuw leert verstaan.


Sjaak Verboom Andalusia ©2018